Hồ Sinh Tử

Đêm ba mươi Tết.

Ngoài cửa sổ pháo hoa nổ đì đùng, Hà Thanh Ảnh trằn trọc mãi không ngủ được, bỗng cô nghe thấy tiếng khóc nức nở tựa như phát ra từ lòng đất. Cô bật dậy mặc quần áo, đến bên chiếc giường gỗ của con trai, thấy cậu đang trùm trăn khóc. Bà kéo chăn của Tư Vọng ra, thân thể vẫn còn mềm mại uyển chuyển như rắn nước trườn vào trong chăn trơn tuột, ấm áp tựa như túi giữ ấm, cô ôm lấy tấm lưng lạnh băng của con trai: “Vọng Nhi, giờ không ai tìm thấy cô giáo Âu Dương nữa rồi, con muốn trách thì trách mẹ đi. Hồi mẹ bằng tuổi con bây giờ, mẹ cũng thường nửa đêm ôm chăn rơi lệ, khóc còn đau đớn đứt ruột hơn cả con bây giờ nữa kìa.”

Cậu con trai 18 tuổi quay người lại, cả chiếc gối ướt đẫm: “Mẹ, mẹ có còn nhớ bố không?”

“Thỉnh thoảng.”

Tư Vọng không hỏi tiếp nữa. Mười năm trước, chắc cũng khoảng thời gian này, Tư Minh Viễn đã biến mất khỏi ngôi nhà này. Mấy năm nay, có không ít đàn ông có ý với mẹ cậu, nhiều người còn có xe có nhà, tướng mạo đoan chính, đã ly dị hoặc mất vợ, nhưng cô đều cự tuyệt, kể cả cảnh sát Hoàng Hải.

Từ khi Hoàng Hải hy sinh vì nhiệm vụ, tiệm sách nhỏ bé làm ăn càng ngày càng khó khăn, trẻ con bây giờ không thích đọc sách nữa, nếu không phải có thể bán được một ít sách giáo khoa giáo trình trên trang Taobao, thì chưa chắc đã duy trì được cuộc sống. Tư Vọng không nhẫn tâm nhìn mẹ chịu khổ, cứ rảnh rỗi lại ra trông hàng giúp mẹ, còn đề nghị ra ngoài làm thuê giúp mẹ san sẻ gánh nặng kinh tế, nhưng mẹ cậu kiên quyết phản đối, nói rằng vẫn còn một ít tiền tiết kiệm, đủ để cậu tốt nghiệp lớp 12.

Hầu như mỗi tuần, sáng sớm hoặc tối khuya, nhà cậu luôn nhận được cuộc gọi bí ẩn nào đó. Hà Thanh Ảnh tranh nhấc máy trước con trai, tiếng nói ở đầu dây bên kia liền im bặt. Tư Vọng nhờ cảnh sát Diệp Tiêu điều tra nguồn gốc của cuộc điện thoại đó, thì biết được nó bắt nguồn từ một số thuê bao chưa đăng ký, thuộc tỉnh khác. Anh nói cậu không cần quá lo lắng, chỉ là điện thoại quấy rối thông thường thôi, là thủ đoạn mà đội giải tỏa thường dùng để thúc giục người dân nhanh chóng ký vào bản hợp đồng đền bù di dời mà thôi.

Gần một năm nay, rất nhiều ngôi nhà xung quanh đã bị tháo dỡ, mỗi ngày về nhà đều có cảm giác đi qua một đống đổ nát sau bom đạn. Có nhà đã bị đuổi đi, có nhà kiên quyết chống di dời, không biết đã gây sự bao nhiêu lần. Cũng có người láng giềng sang tìm cô, hy vọng cùng nhau đấu tranh tới cùng vì quyền lợi chung. Hà Thanh Ảnh không muốn chống đối gì nữa, chỉ đàm phán với bên xây dựng hai lần rồi đồng ý phương án bồi thường - nhận mấy trăm ngàn tệ rồi tống tiễn căn nhà.

“Mẹ, sao mẹ lại đồng ý với đám súc sinh đó?”

Tư Vọng nhớ cảnh sát Hoàng Hải biết bao, nếu như chú ấy còn sống, sao bọn giải tỏa dám tìm đến nhà? “Vọng Nhi, nhà người ta người đông thế mạnh, nhà mình mẹ góa con côi, mẹ không muốn lằng nhằng mãi làm gì.”

“Mẹ góa con côi?” Cậu nhíu mày nhìn ra ngoài cửa sổ, “Bố đã chết thật rồi ư?”

Trong nhà không có tấm ảnh nào của bố cậu, ký ức về người cha Tư Minh Viễn của cậu càng lúc càng mơ hồ.

“Mẹ xin lỗi!” Cô vuốt ve mặt con trai, người phụ nữ xinh đẹp hơn 40 tuổi đã đầy nếp nhăn nơi đuôi mắt, “Con không biết bọn họ sẽ dùng những thủ đoạn đáng sợ như thế nào đâu! Mẹ không muốn để con phải chịu bất cứ tổn hại nào.”

“Sợ gì chứ?” Tư Vọng lùi lại mấy bước, ra một cú đấm thẳng và một cú móc hàm, rồi lại tung một cú đá Thái Cực, “Nếu đám khốn kiếp đó dám bước vào đây, con sẽ đạp gãy chân chó của chúng nó!”

“Im miệng!” Mẹ cậu lấy tay bịt chặt miệng cậu, cảm nhận những cơ thịt của con trai đang căng cứng: “Con ơi, con đừng có tập nữa! Mẹ không muốn con biến thành thằng lưu manh cả ngày đấm đá đánh nhau đâu, đó không phải con đường mà con nên đi, mẹ chỉ mong con bình an sống qua ngày thôi.”

“Người ta không gây sự thì con cũng không!”

“Con trưởng thành hơn tất cả những đứa trẻ khác mà sao con không hiểu được lòng mẹ? Mẹ cũng đã chịu đủ cái căn nhà cũ nát này rồi, mùa đông gió lùa, mùa hạ nóng phát ngốt, điều hòa chưa bật được bao lâu thì cầu dao đã ngắt, con cũng chưa từng dẫn các bạn về nhà chơi. Từ ngày con được sinh ra đến giờ, mẹ chưa bao giờ cho con sống những tháng ngày tốt đẹp, chưa bao giờ dẫn con đi du lịch bên ngoài.”

Kỳ nghỉ hè năm ngoái, trong chuyến du lịch đến hải đảo của thầy trò do trường Nam Minh tổ chức, cô kiên quyết rút ra một ngàn tệ làm chi phí cho con, để cậu được đi cùng các bạn, không cần ngày nào cũng tập võ đến mức biến thành lập dị.

“Không sao cả, con đã từng đi rất nhiều nơi rồi mà!”

“Là mẹ có lỗi với con! Hơn nữa với thu nhập bây giờ của mẹ, cả đời này cũng không mua được nhà, mẹ sẽ thuê một căn hộ ở khu chung cư gần tiệm sách, để cho con sống trong một ngôi nhà sạch sẽ đẹp đẽ thoải mái, đấy cũng là tâm nguyện nhiều năm nay của mẹ. Còn khoản tiền đền bù này, mẹ sẽ để dành cho con học hết đại học.”

Cái giá phải trả chính là phải lưu lạc chân trời góc biển cho đến hết kiếp này.

Tư Vọng cúi đầu, lặng lẽ dựa vào mẹ, nghe nhịp đập trong huyết quản của mẹ. Không lâu sau sau ngày khai xuân, Hà Thanh Ảnh nhận được khoản tiền đền bù giải tỏa, ngôi nhà bị phá sập, trở thành một đống gạch vụn y hệt như những nhà xung quanh, hai năm sau, nơi đây trở thành một tòa nhà cao cấp. Tư Vọng lưu luyến nhà cũ, cùng với bức tranh hoa anh đào cậu vẽ trên tường, bài thơ cổ khắc trên bậu cửa sổ. Liệu cây hòe cổ thụ trước nhà có bị chặt đi không? Trong ngôi nhà chật chội này, còn có cả ký ức về người bố mười bảy năm trước của cậu nữa.

Ngày chuyển nhà, đồ đạc chẳng nhiều nhặn gì, tất cả rác rưởi đã bị Hà Thanh Ảnh vứt cả rồi - trong đó có không ít di vật của người chồng. Tư Vọng giúp mẹ chuyển tất cả đồ dùng trong nhà, quày quả bận bịu, hàng xóm láng giềng đều nói cậu càng ngày càng giống Tư Minh Viễn hồi xưa.

Buổi tối, cuối cùng mẹ con Hà Thanh Ảnh cũng vào ở trong ngôi nhà mới. Họ thuê một căn chung cư hai phòng đầy đủ nội thất và đồ dùng gần hiệu sách. Nhà vệ sinh và phòng bếp đều rất tuyệt, đó đúng là ngôi nhà mà họ ao ước bấy lâu nay. Lần đầu tiên Tư Vọng có phòng ngủ riêng của mình, mẹ cậu mua cho cậu một chiếc giường đơn mới.

Mấy ngày sau, Hà Thanh Ảnh vào phòng con trai, dọn dẹp quần áo chuyển mùa cho cậu. Tư Vọng bỗng kéo chăn ra bảo: “Mẹ, con chải đầu cho mẹ nhé?”

“Tối rồi còn chải đầu làm gì?”

“Mẹ để con chải đầu đi, con chưa từng chải đầu cho phụ nữ bao giờ.”

Hà Thanh Ảnh vui vẻ ngồi xuống trước gương, Tư Vọng nhỏm dậy bò lại gần, cầm chiếc lược sừng lên. Cậu vụng về chải vài nhát, khiến cô đau đến mức phải kêu lên, rồi cô quay đầu xoa ngực con trai: “Vọng Nhi, con không lạnh à?”

“Không lạnh ạ.”

Bình thường cậu tập võ đã quen cởi trần rồi, huống hồ hôm nay trời đã ấm lên.

“Có phải mẹ đã già rồi không?”

“Không đâu ạ, mẹ vẫn còn trẻ lắm, tóc cũng vừa dày vừa đen như những cô gái trẻ ấy, để con tết hai bím tóc cho mẹ nhé.”

“Thế thì khó cho mẹ quá, để mẹ nghĩ xem nào... đã ba mươi năm mẹ chưa tết tóc rồi.”

“Từ năm 13 tuổi ấy ạ?”

“Ừ...”

Hà Thanh Ảnh muốn nói gì lại thôi, đầu cô rũ xuống trầm mặc, đối với cô năm đó là một điều cấm kỵ.

“Tại sao mẹ không kể cho con nghe về quá khứ của mẹ?”

“Đừng chải nữa, mẹ phải về phòng ngủ đây.”

Nhưng khi cô toan đứng dậy thì bị Tư Vọng kéo ngồi xuống, tiếp tục chải mái tóc dài. Cậu khom người nói vào tai mẹ: “Mẹ không dám nói ư?”

“Vọng Nhi, chẳng phải là con đã biết rồi hay sao? Ông bà ngoại của con đã mất trước khi con chào đời, còn mẹ trước đây làm việc ở sở bưu chính, đó chính là quá khứ của mẹ.”

“Trước đó nữa thì sao? Mẹ học trường cấp 2 nào? Hồi nhỏ sống ở đâu? Có kỷ niệm gì vui hay không? Giờ có còn bạn bè nào ngày xưa hay không?”

“Hôm chuyển nhà con đã xem trộm đồ của mẹ ư?”

“Con xin lỗi!”

“Nếu con đã xem cả rồi, thì lẽ ra không nên còn thắc mắc gì nữa chứ?”

Tuy ngoài miệng Hà Thanh Ảnh bình thản như không, nhưng trái tim đang muốn nhảy ra khỏi lồng ngực. Con trai lôi ra một cuốn album từ dưới gầm giường, dưới chiếc túi dày phủ bụi, bìa cuốn album tỏa ra mùi ẩm mốc. Lật trang đầu tiên ra có thể thấy một tấm ảnh đã ố màu, có một cô thiếu nữ mặc đầm trắng, đứng trước tấm biển trường bưu chính. Đương nhiên Hà Thanh Ảnh có thể nhận ra - đây chính là mình năm 17, 18 tuổi.

Dẫu áo quần và kiểu tóc có vẻ quê mùa, nhưng ai cũng có thể nhận ra đó là một tuyệt thế mỹ nhân, đôi tay mảnh khảnh đang giữ gấu váy để tránh gió thổi tung bay. Đôi mắt cô u buồn nhìn về phía xa xăm, không biết tiêu điểm là nơi đâu? Thật sự rất giống Yamaguchi Momoe năm xưa. Những trang sau đa số là ảnh gia đình, chụp các cảnh trong nhà và ngoài trời, có thể đoán ra đây chính là ngôi nhà cũ mà họ vừa chuyển đi. Có một đôi vợ chồng trung niên thường chụp chung với cô, nhưng không có ảnh của Tư Minh Viễn. Đây có lẽ là cuốn album trước khi cô kết hôn.

Tư Vọng lại lôi một chiếc hộp bánh quy bằng sắt từ dưới giường ra, Hà Thanh Ảnh không kìm được run rẩy: “Cái này cũng bị con phát hiện ra ư?”

“Tất cả là nhờ lần chuyển nhà này đấy ạ!”

Trước mắt cô là bốn mặt của chiếc hộp bánh quy bằng sắt, cũng là những bức tranh màu trong “Hồng Lâu Mộng”, cũng là “Kim Lăng thập nhị thoa”, có Lâm Đại Ngọc, Giả Nguyên Xuân, Sử Tương Vân, Tần Khả Khanh.

Tư Vọng bẩy mạnh nắp hộp, mùi ẩm mốc lại xộc ra, cậu dốc ra một cuộn băng: Là băng “Người trên dòng nước” của Đặng Lệ Quân, mặt A và mặt B mỗi mặt có 6 bài.

01. Người trên dòng nước; 02. Nụ cười người tình ; 03. Nếu có một điều ước; 04. Đôi mắt khó quên; 05. Lá phong bay bay; 06. Tựa như anh dịu dàng; 07. Dù em có là ai; 08. Chỉ cần lòng em có anh; 09. Có người con gái đợi chờ anh; 10. Bài ca của mẹ; 11. Mặt cười hoa tươi; 12. Dũng khí của người con gái.

Là cuộn băng cũ của hai mươi năm về trước, Hà Thanh Ảnh dĩ nhiên không hề quên, đó là cuộn băng cô thường lén lút bật đài nghe thời còn con gái.

“Vọng Nhi, đấy đều là những thứ mẹ muốn vứt đi, sao con lại nhặt về làm gì?”

“Con cũng đã xem ảnh năm mẹ 13 tuổi, cảnh sát Diệp Tiêu tìm giúp con, dù rằng anh ấy không biết người trong ảnh chính là mẹ.”

Sắc mặt Hà Thanh Ảnh thay đổi: “Ảnh năm 13 tuổi? Ở đâu?”

“Trường cấp hai Nam Hồ, lớp 7B, chụp ở ngã tư đường Nam Hồ và An Tức.”

“Con có nhầm không vậy?”

“Lộ Minh Nguyệt - mẹ có còn nhớ cái tên này không?”

Gáy Hà Thanh Ảnh nổi da gà, cô lắc đầu cứng ngắc: “Con bịa đặt lung tung!”

“Mẹ đừng lừa dối bản thân nữa!” Chiếc lược sừng trong tay con trai tiếp tục chải những sợi tóc trên đầu cô, “Mẹ biết con đã phát hiện ra bí mật của mẹ rồi mà. Con còn điều tra ra cả ngày tháng năm sinh của mẹ, mẹ và Lộ Minh Nguyệt sinh cùng một ngày, hồ sơ của mẹ chỉ bắt đầu từ năm 1983, tất cả hồ sơ trước đó đều đã biến mất - đây chính là những gì con tự tra ra được từ phòng lưu trữ hồ sơ.”

“Câm miệng!”

“Trùng hợp hơn nữa là, hồ sơ cá nhân của Lộ Minh Nguyệt bị đứt đoạn từ năm 1983, bởi vì năm đó gia đình cô ấy xảy ra một vụ thảm án, bố cô ấy bị người ta giết chết trong nhà, chỉ có một mình cô ấy là người chứng kiến, cũng là người đầu tiên báo án.”

Hai cánh tay Hà Thanh Ảnh bị Tư Vọng túm chặt, giống hệt như đang áp giải phạm nhân: “Mẹ, hình như từ trước đến giờ mẹ chưa từng đi lại với người thân bên ngoại. Hôm nay con tìm thấy số điện thoại của cậu họ, mạo nhận là cảnh sát gọi điện thoại cho ông ấy, ông ấy nói với con rằng, mẹ không phải là con đẻ của ông bà ngoại.”

“Vọng Nhi, con nghe mẹ nói...”

“Lộ Minh Nguyệt!” Con trai bà cao giọng gọi cái tên này, “Đây mới là tên thật của mẹ phải không?”

Một sợi tóc bạc từ răng của chiếc lược ngà rơi xuống, Hà Thanh Ảnh không còn ý định giãy giụa gì nữa.

“Không, Lộ Minh Nguyệt là cái tên mà mẹ từng dùng, còn tên khai sinh của mẹ, mẹ đã sắp quên mất rồi.”

“Bởi vì mẹ cũng không phải là con đẻ của Lộ Kính Nam phải không?”

Lần đầu tiên Tư Vọng nói ra tên của người chết trong vụ án mạng trên đường An Tức năm 1983.

“Vọng Nhi, con nhất định muốn ép mẹ đến chết phải không?”

“Con đang muốn cứu mẹ.”

Rồi ngay sau đó cậu cúi xuống hôn lên cổ mẹ, Hà Thanh Ảnh buông xuôi mọi phản kháng.

“Con đã đến ngôi nhà hung ở số 19 đường An Tức rồi có phải không? Mẹ sinh ra trong căn nhà đó, bố của mẹ, ông ngoại thực sự của con, là một dịch giả nổi tiếng, năm mẹ 4 tuổi ông đã treo cổ tự vẫn, đó là sự kiện đầu tiên trong đời mà mẹ nhớ được. Không lâu sau, mẹ của mẹ, cũng là bà ngoại của con cũng qua đời. Ngôi nhà của mẹ bị một quan chức tên là Lộ Kính Nam chiếm đoạt, vợ của ông ta không thể sinh con, nhưng lại là một người phụ nữ lương thiện, thấy mẹ bơ vơ côi cút không nơi nương tựa liền nhận mẹ làm con nuôi. Tuổi thơ của mẹ cũng có thể coi là may mắn, sống trong ngôi nhà lớn trên đường An Tức cho đến năm 12 tuổi. Khúc ngoặt cuộc đời cũng bắt đầu vào năm đó, mẹ nuôi của mẹ phát hiện bố nuôi có tình nhân ở bên ngoài, bà nhảy sông tự vẫn, từ đó, chẳng còn ai bảo vệ mẹ nữa.

“Mẹ, ý mẹ là cái gã khốn kiếp Lộ Kính Nam đó...”

“Dùng từ khốn kiếp để hình dung thực sự là quá nhân từ rồi!”

“Chính mẹ đã giết ông ta?”

“Vọng Nhi, con đừng hỏi tiếp nữa!”

Cô gần như van vỉ cầu xin con trai, nhưng cậu chẳng hề suy suyển, Tư Vọng tiếp tục thì thầm vào tai mẹ: “Đêm nay, con lại đi qua đường An Tức, cùng với một số tư liệu mà cảnh sát Hoàng Hải giữ lại, phát hiện ra rằng vụ án giết Lộ Kính Nam ít có khả năng do người bên ngoài xông vào gây án. Tuy nhiên, khi đó thực sự có dấu vết của người trèo tường vào, còn có kính cửa sổ bị người ta dùng gạch đập vỡ. Nhưng con phát hiện hầu hết mảnh kính đều rơi ra bên ngoài, cũng có nghĩa là có người bên trong nhà đã đập vỡ - đây chính là vấn đề mà cảnh sát đã tranh luận rất nhiều, dẫn đến việc khó có thể đưa ra kết luận về vụ án. Thế nhưng, tuyệt không một ai nghĩ được rằng con gái của nạn nhân, người duy nhất chứng kiến hiện trường và cũng là người đầu tiên báo án lại chính là thủ phạm giết người.”

“Đấy chỉ là suy đoán của con thôi, con chẳng có bằng chứng gì hết, ai sẽ tin một học sinh trung học cả ngày chỉ gây sự đánh nhau đây?”

“Mẹ, con sẽ không nói với bất cứ ai đâu! Vụ án giết người đó đã qua ba mươi năm rồi, huống hồ người chết vốn là một kẻ độc ác khốn nạn, mà mẹ năm đó chỉ mới là một cô bé.”

Cuối cùng, Hà Thanh Ảnh nói một hơi dài: “Mẹ thừa nhận, mẹ từng giết người.”

Tư Vọng đặt lược xuống, lau nước mắt cho mẹ, nhỏ giọng nói: “Người bị giết chính là bố nuôi Lộ Kính Nam của mẹ?”

“Bởi vì, ông ta là một tên súc sinh! Vọng Nhi, con đã lớn rồi, ý của mẹ, con hiểu phải không?”

“Không cần nói nguyên nhân, chỉ cần kể quá trình.”

“Không ai biết tất cả những gì ông ta làm với mẹ, cũng không có ai nghi ngờ mẹ. Đêm đó, ông ta uống rượu say, trong phòng khách tầng 1, mẹ liều mạng phản kháng, trong lúc cào cấu quyết liệt đã tiến lại gần ô cửa sổ bị vỡ, mẹ thuận tay vớ lấy một mảnh kính, đâm xuyên cổ họng ông ta - khắp nơi đều là máu, trên mặt mẹ cũng có, mẹ giẫm cho mảnh kính tan thành bột vụn trên sàn nhà, cứ thế phi tang hung khí. Mẹ mở cửa ngồi trên bậc thềm khóc lóc, có người qua đường hỏi mẹ có chuyện gì xảy ra, cảnh sát ập tới rất nhanh sau đó...”

“Không có người thứ ba ở hiện trường ư?”

Hà Thanh Ảnh hoang mang lắc đầu: “Nếu như có người nhìn thấy, mẹ đã sớm bị bắt rồi - Vọng Nhi, cầu xin con, đừng hỏi thêm gì nữa, con đã đủ tàn nhẫn với mẹ rồi.”