"... Như trên Royer đã chỉ ra rằng trong thời kỳ nồng độ CO2 thấp hơn 500 ppm, thềm băng trải rộng khắp thế giới, ngược lại ông cũng kết luận rằng trong thời kỳ mà người ta đo được nồng độ CO2 cao hơn 1000 ppm, toàn Trái đất sẽ nóng lên. Với phương pháp của ngành địa hóa học, có nhiều nghiên cứu khác nữa về hiệu ứng nhà kính của nồng độ CO2 và mối quan hệ giữa nó với khí hậu. Tiêu biểu là giả thuyết Quả cầu tuyết trái đất về liên đại Hiển Sinh bảy trăm triệu năm trước, sự kiện đột ngột nóng lên khoảng năm mươi lăm triệu năm trước, giả thuyết Raymo về mối liên quan giữa sự nguội đi của Trái đất từ bốn mươi triệu năm trước và sự hình thành của dãy núi Himalaya. Tuy nhiên, giả thuyết nào cũng gây nhiều tranh cãi, nhiều luận văn tán thành và phản đối vẫn được công bố tới tận ngày nay, hiện tại vẫn chưa có câu trả lời. Ở bài giảng tiếp theo, để tìm hiểu về những sự kiện và giải thích cho chúng trên phương diện địa hóa học, tôi sẽ thuyết trình về giả thuyết Quả cầu tuyết trái đất và giả thuyết Raymo.
Ppm: phần triệu. 500 ppm = 0,05%
"Buổi học hôm nay kết thúc ở đây." Aoe nói, cúi chào trên bục giảng, rồi bước về phía cửa ra. Phòng học bậc thang với sức chứa hơn hai trăm người, nhưng số lượng sinh viên tới nghe giảng chỉ hai mươi mấy. Môn khoa học môi trường Trái đất mỗi năm càng thêm ảm đạm. Ông không rõ lý do. Có thể đơn giản vì ảnh hưởng của việc tỷ lệ sinh giảm chăng.
Khi ông về tới phòng, trên bàn có đặt một tờ giấy nhắn. Nét chữ ngay ngắn thể hiện tính cách nghiêm túc của Okunishi Tetsuko, viết rằng: "Thầy có khách. Khách đợi thầy ở phòng nghiên cứu." Tấm danh thiếp đặt bên cạnh đề tên Nakaoka Yuji, nhưng khi nhìn thấy nơi công tác của anh ta, ông giật mình. Vì nơi ấy là Ban hình sự Sở cảnh sát Azabu Kita.
Ông không đoán ra điều gì, nhưng làm gì có ai bình tĩnh được khi biết có cảnh sát đến tìm mình chứ. Lại còn là ban hình sự. Ông lo lắng không hiểu rốt cuộc anh ta tìm mình vì việc gì. Nếu là ban giao thông thì có vài lần ông đã làm việc với họ rồi.
Aoe lôi tài liệu bài giảng ra để trên bàn rồi rời khỏi phòng. Phòng nghiên cứu ở ngay bên cạnh. Ông mở cửa mà không gõ.
Bàn được xếp hướng về phía tường, vài sinh viên và nghiên cứu sinh đang nhìn màn hình máy tính. Vì thường xuyên có người ra vào nên dù cửa bị mở ra cũng không ai phản ứng. Dẫu người bước vào là giáo sư cũng vậy.
Okunishi Tetsuko đeo kính gọng đen, đang viết gì đó tại chiếc bàn họp đặt giữa phòng. Cả cô cũng không liếc nhìn ông. Chỉ có một người lạ mặt ngồi ở hướng đối diện đứng lên khi nhìn thấy ông.
"Ông là giáo sư Aoe ạ?"
"Vâng. Ừm..." ông nhìn tấm danh thiếp cầm trên tay. "Anh là Nakaoka ư?"
"Vâng. Xin lỗi vì tôi đã đường đột tới trong lúc giáo sư bận rộn thế này."
Nakaoka trông mới ngoài ba mươi lăm. Thân hình anh chắc nịch như vận động viên thể thao, trên gương mặt rám nắng có vẻ nhạy bén của một thanh tra cảnh sát. Chiếc áo vest anh mặc không phải là hàng cao cấp lắm, nhưng anh cũng chăm chút cho nó vừa đủ.
Có vẻ anh ta đến không phải vì nghi ngờ mình, Aoe nghĩ. Bên cạnh Nakaoka đặt một túi giấy chắc là quà biếu.
"Chúng ta tới phòng của tôi đi. Ngay bên cạnh đây thôi."
"Giáo sư không phiền chứ? Cảm ơn ông." Nakaoka đáp bằng giọng vui vẻ, nhấc túi giấy và chiếc cặp tài liệu lên.
Sau khi về tới phòng, Nakaoka tự giới thiệu mình lần nữa. Chiếc túi giấy anh ta đưa cho ông lúc đó nặng trịch. Nghe Nakaoka nói thì đó có vẻ là một chai vang.
"Vì tôi nghe nói giáo sư rất sành về rượu vang nên mạo muội mang tới."
"Chưa tới mức sành đâu anh... Nhưng anh nghe ai nói vậy?"
"Tôi nghe từ anh Isobe. Cái anh ở suối nước nóng Akakuma ấy."
"À, vụ đó ư."
Aoe bối rối. Buổi họp bàn đối sách vừa diễn ra tuần trước.
Nakaoka lấy cuốn sổ tay từ cặp ra.
"Giáo sư đảm nhận việc điều tra tai nạn đó đúng không ạ. Vì muốn hỏi giáo sư vài điều nên tôi đã mạn phép tới đây. Xin lỗi vì đã làm phiền lúc giáo sư bận rộn, nhưng giáo sư có thể cho tôi hỏi chuyện một lúc không ạ?"
"Chuyện đó thì không vấn đề gì, nhưng mà..." Aoe nhìn xuống tấm danh thiếp. "Tại sao cảnh sát Azabu lại quan tâm tới sự cố ấy vậy?"
"Vì nhà của anh Mizuki ở Azabu." Nakaoka nhẹ nhàng trả lời.
"Mizuki là ai?"
"Là nạn nhân ạ."
"À..."
Ông nhớ ra họ viết bằng chữ Hán của anh ta. Tên anh ta là Yoshiro thì phải.
"Tôi muốn tìm hiểu một vài điều về anh Mizuki. Có được không ạ?"
"Vâng."
Aoe gật đầu nhưng không vui lòng lắm. Ông đâu biết gì về nạn nhân chứ.
"Điều đầu tiên tôi muốn hỏi là, có phải tai nạn đó không thể dự báo trước hay không. Hôm qua tôi tới vùng đó, khu vực cấm lai vãng đã được thiết lập. Chuyện đó là do giáo sư quyết định ư?"
"Không không!" Aoe xua xua tay. "Không phải tôi quyết định, mà chuyện đó đã được quyết định sau khi thảo luận tại trụ sở đối sách. Chúng tôi cũng đã lắng nghe ý kiến của bên cảnh sát và bên cứu thương nữa."
Tuy rằng đó là một sản phẩm của sự thỏa hiệp, ông giấu suy nghĩ thật đó đi. Nghĩ tới cuộc họp là ông thấy lòng nặng nề. Bên cứu thương và cảnh sát có ý kiến rằng nên phong tỏa tất cả những nơi đã phát hiện thấy khí sulfur hydro, dù nồng độ thấp. Nhưng nếu làm thế thì hầu như toàn bộ diện tích làng sẽ thuộc diện phong tỏa, ngành du lịch không còn tồn tại được nữa. Nếu vậy, nên chấp nhận chỉ số ở mức nào. Tới đây lại nảy ra tranh cãi. Vì tại tất cả các điểm, các chỉ số không khi nào ổn định. Dù có tham khảo chỉ số cao nhất trong một tháng, thì có lẽ nó cũng thay đổi theo sự thay đổi của khí hậu.
Kết cục, mọi người đồng ý với ý kiến phong tỏa tất cả những nơi có nồng độ cao trong cuộc điều tra lần này, những nơi còn lại sẽ cảnh báo dân chúng hạn chế tối đa việc lai vãng tới. Nhưng tháng sau họ dự định sẽ xem xét lại chuyện đó.
"Giáo sư đã từng điều tra một vụ tương tự mấy năm trước phải không ạ? Tại vùng đất có suối nước nóng giải phóng khí sulfur hydro như thế này, có phải ít nhiều luôn có nguy cơ sẽ xảy ra những vụ tai nạn kiểu này không?"
"Đúng là như vậy. Vì thực tế đã có tai nạn rồi mà."
"Liệu chúng ta có thể biết được nó sẽ xảy ra khi nào, tại đâu không?"
Aoe trầm ngâm nói "Không hẳn", rồi lắc đầu. "Nếu như nó xảy ra trước khi núi lửa phun chẳng hạn, thì có lẽ những biến đổi bất thường sẽ được thể hiện trên dữ liệu. Nhưng rất khó dự đoán một vụ tai nạn với quy mô như lần này, hay nói chính xác là không thể." Ông lựa chọn câu từ thật cẩn thận. "Chỉ có thể nói là những sự ngẫu nhiên bất hạnh đã xảy ra chồng chéo nhau. Ngay cả ở hiện trường vụ tai nạn, chỉ có ngày hôm đó nồng độ sulfur hydro mới đạt tới ngưỡng nguy hiểm, những ngày sau chưa ngày nào đạt mức như vậy. Hiện tại khu vực cấm lai vãng đã được thiết lập, nhưng chỉ là để cho chắc thôi."
"Những sự ngẫu nhiên bất hạnh ư. Vậy xác suất để chuyện như thế xảy ra là khoảng bao nhiêu ạ?"
"Xác suất ư... Tôi nghĩ nó không phải thứ có thể quy thành một con số được, nhưng vì hơn một tháng nay nồng độ không hề tăng cao nên một năm cùng lắm không quá mấy lần như vậy. Tuy nhiên không thể nói gì nếu không thử đo trong vòng một năm. Vả lại dù nồng độ có tăng cao thì cũng chỉ theo vùng, hơn nữa chỉ diễn ra trong tích tắc, nên có thể nói xác suất để một người tình cờ đứng ở đó gần như bằng 0."
"0... tức là việc vụ tai nạn xảy ra là một việc lạ thường đúng không?"
"Rất lạ thường. Thế nên cần phải điều tra cụ thể hơn nữa."
Sau phút ngẫm nghĩ với nét mặt đăm chiêu, Nakaoka vươn người ra phía trước.
"Vậy, nếu đó không phải là ngẫu nhiên thì sao ạ? Có thể tính tới khả năng đó không?"
"Không phải ngẫu nhiên, nghĩa là sao?"
"Nghĩa là," Nakaoka liếm môi, nói. "Khả năng việc này do con người can thiệp vào ạ."
"Hả?" Aoe nhìn mặt viên thanh tra. "Con người can thiệp ư? Đằng cách nào?"
"Ví như có ai đó tạo ra khí sulfur hydro ạ. Giáo sư còn nhớ mấy năm trước nhiều vụ tự sát bằng cách này đã xảy ra chứ?"
À à, Aoe há miệng, gật gật đầu. Trước giờ ông chưa từng nghĩ tới chuyện này. "Ý anh là vậy à. Không, tôi không nghĩ có chuyện đó đâu."
"Tại sao ạ?"
"Tại sao ư... Thế thì tôi cũng muốn hỏi anh. Tại sao anh lại nghĩ như vậy?"
"Câu trả lời không phải chính giáo sư vừa nói tới lúc nãy đó sao. Rằng xác suất xảy ra sự cố như lần này gần bằng 0. Nếu thế, ý tưởng có ai đó đã can thiệp gây nên chuyện này sẽ hợp lý hơn. Giáo sư không thấy thế ư?"
"Không, chuyện đó..." Aoe khẽ lắc đầu. "Tôi nghĩ không thể có chuyện đó được. Đúng là tôi đã nói xác suất đó gần bằng 0, nhưng tôi không nói nó bằng 0. Còn khả năng con người can thiệp gây ra chuyện đó, tôi nghĩ có thể coi là bằng 0."
"Thế ư. Nhưng rất nhiều người đã tự sát bằng khí sulfur hydro đấy."
"Trong phòng, đúng không? Còn nạn nhân lần này chết ở ngoài trời anh ạ."
"Nhiều người tự sát đã chọn thực hiện trong phòng là vì họ không muốn gây tổn hại tới người khác, thêm nữa làm như thế nồng độ khí độc sẽ cao hơn. Nếu ở ngoài trời, nhưng chọn ngày lặng gió và tạo ra khí độc ngay gần đó thì không phải người ấy cũng sẽ bị nhiễm độc hay sao?"
Aoe bất giác cười khổ. Dường như bị chạm tự ái, nét mặt Nakaoka trở nên gay gắt: "Có gì buồn cười ư?"
"Không, xin lỗi anh. Không phải tôi buồn cười, là tôi cảm phục đó. Đúng là một ý tưởng độc đáo. Nghe cũng rất có lý. Nhưng thật đáng tiếc, điều đó là không thể. Anh Nakaoka có biết cách để tạo ra khí sulfur hydro không?"
"Tôi đã tìm hiểu trên mạng. Họ trộn muối tắm và bột giặt gì đó."
"Loại muối tắm một thời thường xuyên được sử dụng nay đã ngừng sản xuất. Đó là vì có những kẻ đã lan truyền những tin đồn ngu ngốc. Nhưng chuyện đó tính sau, đúng như anh nói, về cơ bản, người ta sẽ tạo ra nó bằng cách trộn lẫn từ hai loại dung dịch trở lên. Một thứ cần thiết nữa là hộp đựng dung dịch. Coi như nạn nhân đã làm thế để tạo ra khí độc rồi tự sát. Đương nhiên ở hiện trường sẽ còn sót lại hộp đựng. Nhưng nhân viên cứu thương không nhìn thấy thứ đó."
Nakaoka gật đầu.
"Tôi biết. Nên tôi đang nghi ngờ khả năng có kẻ đã thu dọn nó."
"Thu dọn?" Vừa định hỏi kẻ nào sẽ làm vậy thì Aoe lập tức nghĩ ra. "Ý anh là người vợ đã thu dọn nó ư?"
"Không phải không có khả năng đúng không? Vì người đầu tiên phát hiện ra thi thể Mizuki là vợ ông ta mà. Chỉ cần vứt hộp đựng hoặc bình dung dịch rỗng ở nơi nào đó xa xa một chút thì sẽ chẳng ai nhận ra."
"Tại sao vợ ông ta lại làm vậy? Dàn xếp một vụ tự sát thành một tai nạn ư. Làm chuyện đó thì có lợi gì..." Nói tới đó trong đầu Aoe chợt lóe lên một ý nghĩ. "À, là vậy ư. Thế nên thanh tra cảnh sát Azabu mới ra tay điều tra đúng không. Hà, ra thế. Ừm, cảnh sát đúng là những người nghi ngờ mọi thứ nhỉ."
"Có vẻ như giáo sư đã hiểu ra điều gì rồi nhỉ." Nakaoka nói với vẻ lạnh lùng.
"Tôi hiểu rồi. Anh đang nghi ngờ việc lừa đảo chiếm tiền bảo hiểm đúng không? Tôi từng nghe ở đâu đó rằng nếu tự sát thì có thể sẽ không được nhận tiền bảo hiểm. Vì thế nên anh đang nghi ngờ cô ta dàn dựng nó thành một vụ tai nạn đúng chứ?"
Nakaoka không trả lời câu hỏi đó. Trái lại, anh thúc ép Aoe trả lời câu hỏi của mình. "Giáo sư nghĩ sao về suy luận của tôi?"
"Nếu là chuyện lừa tiền bảo hiểm thì anh nên bàn với giáo sư khoa luật ấy."
"Không phải thế, tôi đang hỏi là phương pháp mà tôi vừa nói có khả năng hay không?"
"Không thể. Tôi chỉ có thể trả lời rằng điều đó thật phi thực tế. Riêng chuyện tới gần bình chứa đang tạo ra khí sulfur hydro đã là hành vi tự sát rồi."
Nghe xong Nakaoka đưa tay phải lên cằm. "Nếu đeo mặt nạ chống độc thì sao?"
Trong khoảnh khắc, Aoe cứng họng. Nhưng có vẻ Nakaoka không nhận ra mình vừa nói một điều vô cùng táo bạo, anh vẫn đợi câu trả lời của vị học giả với nét mặt bình thản.
"Có động cơ không?" Aoe hỏi. "Động cơ tự sát của nạn nhân ấy."
Nakaoka nghiêm túc ngồi thẳng lại.
"Nhận câu trả lời từ giáo sư mãi thế này cũng ngại, nên tôi xin trả lời. Thẳng thắn mà nói, tôi không thấy Mizuki có lý do gì để tự sát. Ông ta là nhà sản xuất phim nổi tiếng đồng thời rất giàu có, đương nhiên cũng không có khoản nợ lớn nào phải trả tới mức cần phải tự sát cả."
Lần đầu tiên ông được biết nạn nhân là người trong giới điện ảnh. Đối với Aoe, ông ta là người của một thế giới khác.
"Nếu thế..."
"Vâng." Nakaoka gật đầu. "Tôi cũng cho rằng đây không phải một vụ tự sát. Nhưng tôi nghi ngờ đây không đơn thuần là một tai nạn. Thế nên tôi đang điều tra theo rất nhiều khả năng."
"Chờ đã. Nếu không phải tự sát cũng không phải tai nạn, thì..." Ông lưỡng lự không nói ra những từ tiếp theo.
"Nạn nhân Mizuki đã bị cho uống thuốc ngủ. Nếu bị chuốc chỗ thuốc đó trước lúc ra khỏi nhà nghỉ thì khi đi dạo trên núi ông ta sẽ bị cơn buồn ngủ tấn công. Ông ta ngồi xuống để nghỉ một lát, rồi cứ thế ngủ thiếp đi. Sau đó, thủ phạm tạo ra khí sulfur hydro ngay cạnh ông ta, còn bản thân mình thì đi khỏi. Đợi một lúc đủ lâu, hung thủ đeo mặt nạ chống khí độc trở lại, thu dọn bình đựng. Khả năng này thế nào? Chúng ta không thể nói chắc rằng điều này tuyệt đối không thể xảy ra, phải vậy không?" Sau khi nói bằng ngữ điệu đều đều, Nakaoka hướng ánh mắt thách thức về phía Aoe, hỏi "Giáo sư thấy sao?"
Aoe liếm môi.
"Sở cảnh sát Tokyo coi vụ đó như một vụ gϊếŧ người ư? Và thủ phạm là vợ nạn nhân? Cảnh sát địa phương hình như không hề nghĩ như vậy."
Nakaoka mỉm cười tinh quái. "Chuyện đó sao chúng ta biết được."
"Không phải vì anh đang nghi ngờ nên mới nói chuyện đó sao."
"Cảnh sát là những người phải biết nghi ngờ mọi khả năng. Nhưng thôi, tôi muốn hỏi ý kiến giáo sư mà."
Aoe lắc đầu. "Tôi nghĩ hành vi tội phạm đó không thể thực hiện được."
"Tại sao ạ?"
"Như lúc nãy tôi đã nói, vì đó là hành vi tự sát. Cần để nạn nhân trúng độc ngoài trời, nên phải tạo ra lượng khí độc khá lớn. Đến gần một nơi như thế, dù có đeo mặt nạ chống khí độc cũng rất nguy hiểm. Cần có trang phục chống chất hóa học độc hại. Vả lại dung dịch còn thừa trong hộp chứa phải xử lý thế nào? Nếu vứt ngay ở hiện trường thì chắc chắn những nhân viên cứu thương đến sau sẽ để ý thấy."
Trước lời giải thích của Aoe, Nakaoka gật đầu dù vẻ mặt chẳng chút hứng thú.
"Hóa ra thế. Quả là có vẻ khó thật."
"Cảnh sát các anh đúng là cái gì cũng nghi ngờ được nhỉ."
"Đó là công việc của chúng tôi mà."
"Tôi không biết mình có được phép hỏi điều này không, nhưng động cơ là gì vậy? Động cơ để cô vợ gϊếŧ chồng mình ấy?"
"Chuyện đó thì... Ờ..." Nakaoka bỏ lửng câu nói của mình.
"Nhắc mới nhớ, nghe nói người vợ hãy còn trẻ lắm. Nghĩa là tội ác này nhắm tới tài sản thừa kế ư?"
Nakaoka gượng cười. "Tùy giáo sư tưởng tượng."
"Mỗi lần một người giàu có chết đi, cảnh sát các anh lại bận rộn nhỉ. Vì không thể nào dễ dàng cho qua được mà."
"Giáo sư nói rất đúng. Tuy nhiên trong vụ án này, chúng tôi nghi ngờ không phải chỉ vì có động cơ gây án thôi đâu."
"Ý anh là gì?"
"Cá nhân tôi có sự cố chấp của một điều tra viên mà. Mà thôi, tôi không nên nói nữa. Chuyện không liên quan tới giáo sư. Tôi sẽ theo đuổi vụ này một thời gian xem sao. Hôm nay rất cảm ơn giáo sư đã dành thời gian tiếp chuyện tôi." Sau khi cúi chào lịch sự, Nakaoka sải bước về phía cửa.
