Mật Ba Dao

Ngoài cửa sổ, mưa xuân đang tí tách rơi, Phú Tiểu Cảnh ngồi cạnh ông Stern xem album ảnh.

So với hôm trước, sức khỏe ông Stern trông ổn hơn rất nhiều, ngoài tiếng Do thái, ông còn có thể nói được tiếng Yiddish và tiếng Nga, ngoài ra ông còn có thể nói vài từ tiếng Trung đơn giản. (Tiếng Yiddish là ngôn ngữ lịch sử của người Do Thái Ashkenaz. Nó hình thành vào khoảng thế kỷ IX ở Trung Âu, mang đến cho cộng đồng người Ashkenaz khi đó một ngôn ngữ German với những yếu tố lấy từ tiếng Hebrew và tiếng Aram.)

“Lúc tôi 7 tuổi, phong trào chống người Do thái ở Liên Xô lại trỗi dậy. Cha mẹ tôi trốn sang Trung Quốc. Ngoài anh trai tôi có thể nói một ít tiếng Trung, cha mẹ và tôi chỉ có thể nói tiếng Yiddish và tiếng Nga nhưng vẫn có thể tạm sống sót.”

Ông lão cho Phú Tiểu Cảnh xem những bức ảnh chụp khi ông rời Liên Xô.

“Mẹ ông đẹp quá.”

Ông lão cười, “Tôi sống ở Trung Quốc hơn một năm, sau đó Israel thành lập. Chúng tôi được chính quyền địa phương giúp đỡ đến Israel. Trước khi mẹ tôi mất, bà rất muốn đến Trung Quốc lại một lần, nhưng mà cuối cùng không thành. Cô biết nói tiếng Yiddish chứ?”

“Dạ biết một ít, tôi học để đọc tiểu thuyết gốc của Singer*.” Cuối cùng vẫn đọc bản tiếng Trung.

“Cô cũng thích Singer?”

Phú Tiểu Cảnh gật đầu, không cần vì việc nhỏ nhặt này mà làm mất hứng. Thật ra thì cô không thích tiểu thuyết của Singer lắm vì cha ruột cô thích ông. Phú Văn Ngọc không có học thức nên rất ngưỡng mộ những người đàn ông tri thức. Cha ruột Phú Tiểu Cảnh biết tính bà nên mỗi ngày đọc các bài thơ và tiểu thuyết nước ngoài cho Phú Văn Ngọc nghe, đọc đọc mãi lên đến đọc trên giường. Phú Văn Ngọc ấn tượng sâu sắc nhất là quyển ‘Spinoza nơi phố chợ’ (Der Spinozisti dertsey lung) của Singer. Ông ta đã gạt những tư tưởng gốc của tác phẩm qua một bên mà tự chắt lọc ý tưởng trung tâm của cuốn tiểu thuyết là sự kết hợp giữa phần tử trí thức và nhân dân lao động là sự kết hợp thú vị động lòng người nhất thế giới. Phú Văn Ngọc rất thích nội dung này, nóng lòng muốn kết hợp ông ta, cuối cùng sinh ra Phú Tiểu Cảnh.

“Cô có hứng thú với chủ đề tôi vừa nói không?’

“Đương nhiên, nhưng tôi phải đợi dự án hiện tại hoàn thành rồi mới có thể làm được.”

Đối tượng nghiên cứu là những người Do thái ở Đông Âu lưu vong sang Đông bắc Trung Quốc, vì vậy cô phải về nước thực hiện. Dự án này có thể thực hiện trong một đến hai năm, việc lấy bằng Tiến sĩ chắc chắn sẽ bị kéo dài. Trong trường hợp này thì nói chung trường sẽ đồng ý chấp nhận việc kéo dài thời gian của cô.

Stern tự nhận là một người Do Thái phàm tục nhưng về mặt ăn uống vẫn tuân theo những điều cấm kỵ của người Do thái. Vì kiêng quá nhiều loại thịt nên cơ bản là ông lão xem như người ăn chay trường.

Sau bữa tối, ông hỏi cô có hài lòng với bữa ăn không, người thuộc ‘team thích thịt’ như Phú Tiểu Cảnh nói cực kỳ hài lòng.

Ăn xong, cô vừa lật xem album ảnh vừa nghe ông kể lại những chuyện quá khứ của ông.

Phú Tiểu Cảnh rất giỏi trò chuyện với người già, mặc dù Stern là người già giàu có nhất mà cô từng tiếp xúc nhưng ông ấy vẫn là một ông lão. Hai người trò chuyện đến 10 giờ tối, ông cụ chuẩn bị phòng khách cho Phú Tiểu Cảnh, cô không từ chối, cô định tranh thủ đêm nay viết một bản kế hoạch nghiên cứu sơ lược để ông Stern xem.

Mức tài trợ cho dự án mà ông lão đưa ra thực sự rất hấp dẫn, nhất là khi nó được giao cho cô. Đây là lần đầu tiên cô có nhiều kinh phí như vậy, trước kia cô sợ kinh phí không đủ, bây giờ vấn đề của cô lại là làm thế nào để sử dụng hết khoản kinh phí được cấp, cho dù cô dùng tiền đó đi đến các nước khác nhau để nghiên cứu, mỗi lần đi đều sử dụng khoang hạng nhất thì cũng không xài hết tiền, huống hồ cô lại là người không chú trọng việc đi lại xa xỉ.

Dự án mà Laura giao cho cô lần trước kinh phí cũng rất nhiều, nhưng về bản chất thì vẫn là cô làm cho Laura, không được xem là dự án độc lập. Càng nghĩ cô càng cảm thấy kinh phí dự án mà Laura cấp cho cô có vấn đề, đối với một dự án nhỏ thì yêu cầu không nhiều, nhưng mức kinh phí lại cực kỳ hào phóng. Trước kia cô nghĩ khả năng tìm kinh phí của Laura thật kinh người, không phải là không có khả năng đó. Nhưng dự án quá phù hợp với những gì cô đang làm, thời gian cũng quá ngắn, mối quan hệ giữa Laura và Cố Viên lại tốt như thế.

+

Khi Cố Viên gọi đến, Phú Tiểu Cảnh đang ở phòng tắm. Điện thoại đổ chuông liên tục, Phú Tiểu Cảnh phải quấn vội khăn lên tóc rồi bước ra.

“Phú Tiểu Cảnh, em đang ở đâu?”

Phú Tiểu Cảnh không biết sao Cố Viên lại tức giận như vậy, “Ở nhà một người bạn. Anh sao vậy? Không vui sao?”

“Không phải anh đã dặn em là thời gian này rất nguy hiểm, ngoài trường học và ký túc xá thì em đi đâu phải báo với anh sao?”

“Em biết anh tốt với em, nhưng em không thể lúc nào gặp phiền phức cũng làm phiền anh.”

“Anh không thấy phiền. Em đang làm gì mà lâu thế mới nghe điện thoại. Có việc gì bận à?”

“Xin lỗi, vừa nãy em ở phòng tắm không nghe tiếng chuông. Có việc gì gấp sao?”

“Không gấp thì không được tìm em?” Cố Viên cười qua điện thoại, “Bạn của em là trai hay gái? Có liên quan đến Mạnh Tiêu Tiêu không? Quen được bao nhiêu lâu rồi? Có việc gì mà em phải ở đêm ở đó?”

“Không liên quan đến Mạnh Tiêu Tiêu, anh cứ yên tâm. Anh bận vậy còn lo chuyện của em, em rất xin lỗi. Hay là cứ để em báo cảnh sát để họ xử lý. Mạnh Tiêu Tiêu được cảnh cáo thì tạm thời không đụng đến em, nếu em có chuyện gì thì cảnh sát sẽ tìm cô ta trước tiên.”

“Em cố chịu mấy ngày nữa, không quá hai tuần thì vấn đề này sẽ kết thúc. Có phải anh đang làm phiền việc điều tra thực địa của em không?”

“Không phải như anh nghĩ.” Tai Phú Tiểu Cảnh mới được tắm nước nóng nên vẫn còn ửng đỏ. Ý ở ngoài lời của Cố Viên quá rõ ràng, cô vì điều tra thực địa mà hiến thân với anh, bây giờ tắm rửa là lại chuẩn bị hiến thân cho người khác.

“Vậy là loại nào? Là ngay từ đầu em dự định hiến thân hay vì ‘đâm lao thì phải theo lao’? Nếu là loại sau thì em đã hy sinh quá nhiều.”

“Nếu anh không có việc gì gấp thì ngày mai chúng ta nói sau, anh nghỉ ngơi sớm đi.”

“Em cho rằng vì đã có lần thứ nhất, lần thứ hai, lần thứ ba với anh, có lần thứ tư, thứ năm với người khác cũng không sao? Nếu không thì em đến tìm anh đi, bây giờ anh đã biết tình hình, xem như em không trái với đạo đức học thuật.”

“Ngủ ngon, nghỉ ngơi sớm.”

Phú Tiểu Cảnh hít sâu một hơi, cúp điện thoại.

Nước nóng xối lên tóc Phú Tiểu Cảnh, chảy dọc cơ thể xuống ngón chân, nước ấm cũng không nóng bằng ngón tay lướt trên da. Phú Tiểu Cảnh nhắm mắt lại, hình ảnh Cố Viên hiện lên trong đầu, Cố Viên mặc quần áo, anh lấy tay cô chạm lên mắt mũi anh, cuối cùng để tay cô lên răng anh, từng câu từng chữ hỏi cô có thích không? Tay cô có thể cảm nhận môi lưỡi anh rung động, mỗi lần động là dường như có luồng điện chạy qua, ngón chân cũng vô thức cuộn tròn lại.

Điện thoại bên ngoài nhà tắm reo lên liên tục.

Phú Tiểu Cảnh quấn tạm khăn tắm, để chân trần chạy đến bàn cầm di động lên, ngay khi cô định bấm nghe thì chuông ngưng bặt.

Chờ đến khi cô làm khô tóc, chuông cũng không kêu nữa.

Cô ngồi vào bàn gõ phím, gõ gõ ngừng ngừng, cuối cùng không thể ngăn được mà bấm số điện thoại.

Khi bấm dãy số, cô đã chuẩn bị tinh thần, nếu lần đầu tiên gọi không được thì sẽ tắt máy ngay, không làm phiền anh nữa.

Ngay khi vừa bấm hết số, cô đã nghe giọng nói mệt mỏi cất lên: “Có chuyện gì?”

Chân Phú Tiểu Cảnh di di trên tấm thảm thủ công Thổ Nhĩ Kỳ dưới sàn, “Hôm nay em không đi nghiên cứu thực địa. Một ông lão người Do Thái mời em đến thăm nhà, ông ấy cho em một khoản kinh phí lớn để em thực hiện dự án nghiên cứu dân Do thái Đông Âu tị nạn ở Trung Quốc. Sáu tháng cuối năm có thể em sẽ về nước.” Cố Viên là người đầu tiên biết tin tức tốt này.

Đầu bên kia không lên tiếng, Phú Tiểu Cảnh nghi ngờ Cố Viên đã cúp điện thoại, “Anh có nghe không?”

“Em không định đến New Haven học tiến sĩ sao?”

“Hôm nay em đã gửi email cho trường và giáo sư hỏi xem liệu có thể kéo dài thời gian hay không, tình hình của em có thể hoãn nhập học.”

“Chúc mừng em.”

“Cảm ơn. Anh còn gì muốn nói với em không?”

“Nghỉ ngơi sớm đi, anh muốn đi ngủ.”

“Ngủ ngon… Kinh phí của giáo sư Laura là anh tài trợ cho dự án đúng không?”

“Phải hay không có gì khác nhau sao?”

“Cảm ơn.”

Cố Viên cúp điện thoại, Phú Tiểu Cảnh đợi Cố Viên nói gì đó nhưng không chờ được điều gì.

+

Sau khi từ East Hampton về Manhattan, Phú Tiểu Cảnh chỉ di chuyển giữa hai điểm là trường học và ký túc xá, ông Stern đến ký túc xá đón cô một lần nữa.

Trước khi đi, cô nhắn tin cho Cố Viên biết nơi mình đi, 5 phút sau, Cố Viên nhắn lại: “Đã biết.”

Phú Tiểu Cảnh chợt cảm thấy mình rất nhàm chán.

Ngay trước khi lên xe, cô tình cờ gặp Lâm Việt. Cùng ngày hôm đó, Lâm Việt nhắn tin hỏi khéo cô đã đổi bạn trai mới chưa, cô không thèm trả lời mà xóa thẳng tin nhắn đi.

Một tuần sau đó, cô không liên hệ Cố Viên, Cố Viên cũng không liên lạc với cô.

Một buổi sáng, cô nhận được cuộc gọi từ đồn cảnh sát yêu cầu cô đến đó một chuyến. Đến đồn cảnh sát cô mới biết Mạnh Tiêu Tiêu đã chờ cô ở đó.

Mạnh Tiêu Tiêu dùng bitcoin đặt hàng trên trang web đen, thề phải cho Phú Tiểu Cảnh đẹp mặt, có người nhận đơn hàng ngay. Người nhận đơn đó yêu cầu gặp Mạnh Tiêu Tiêu ở ngoài, cô ta rất cảnh giác từ chối, nhưng lịch sử trò chuyện vẫn truy ra được IP thật của cô ta, cảnh sát tìm được cô ta thông qua địa chỉ IP. (IP - Internet Protocol - giao thức Internet: là số định dạng cho một phần cứng mạng, các thiết bị sử dụng địa chỉ IP để liên lạc với nhau qua mạng dựa trên IP như mạng Internet. Địa chỉ IP cung cấp nhận dạng cho một thiết bị mạng, tương tự như địa chỉ nhà riêng hoặc doanh nghiệp. Các thiết bị trên mạng có các địa chỉ IP khác nhau.)

Ban đầu Mạnh Tiêu Tiêu không thừa nhận, phải đến khi cảnh sát lấy lịch sử trò chuyện ra thì cô ta mới biết mình gặp phải chuyện lớn. Trường hợp này của cô ta, cách tốt nhất là im lặng chờ luật sư giải quyết, nhưng Mạnh Tiêu Tiêu không hiểu câu im lặng là vàng.

Lúc này cô ta vẫn ‘vịt chết còn cứng mỏ’, chỉ trích cảnh sát thu thập chứng cứ bất hợp pháp, biện minh rằng mình chỉ tò mò, không phải thật sự muốn làm hại Phú Tiểu Cảnh.

Phú Tiểu Cảnh không gặp Mạnh Tiêu Tiêu, chỉ trả lời các câu hỏi của cảnh sát rồi giao máy ghi âm của mình ra. Mấy đêm trước cô cứ nằm mơ, lần nào cũng bị tiếng khóc, tiếng hét của mình làm bừng tỉnh, sau đó trong đầu sẽ hiện lên ý nghĩ gọi cảnh sát nhưng rồi nhanh chóng nhớ lại lời Cố Viên nói, vì vậy bỏ đi suy nghĩ báo cảnh sát.

Sau khi nắm được tình hình, cảnh sát giữ lại ghi âm của Phú Tiểu Cảnh, nói trong thời gian tới có thể cô phải ra tòa với tư cách nhân chứng.

“Mạnh Tiêu Tiêu nộp bao nhiêu tiền bảo lãnh?”

“Chuyện này chưa quyết định nhưng chắc chắn không phải con số nhỏ.”

Sau khi rời khỏi đồn cảnh sát, nỗi sợ hãi mấy ngày qua của Phú Tiểu Cảnh đã trôi qua, cô nghĩ chắc là Cố Viên đã giúp.

Trong thời gian này, anh tốt với cô như vậy, tốt đến mức làm lòng cô rối bời.

++++++

Ghi chú: Hổng quan trọng, đọc cho biết thôi.

Isaac Basevic Singer, sinh ở Radzymin, Liên bang Nga (nay là Ba Lan) trong gia đình có bốn người con. Bố là người sùng tín Do Thái giáo thần bí, mẹ ở nhà làm nội trợ. Năm 1927 tạp chí Literarische Bletter đăng 2 truyện ngắn đầu tay Tuổi già và Người đàn bà của ông, những năm sau đó ông tiếp tục viết truyện ngắn, dịch các tiểu thuyết hình sự Đức và tác phẩm của K. Hamsun, T. Mann.

Tiểu thuyết đầu tay Quỷ Sa tăng ở Goray của I. Singer đăng tải trên một tạp chí trong suốt năm 1934, in thành sách năm 1943, được các nhà phê bình đánh giá cao.

Khi đảng Quốc xã lên nắm quyền ở Đức, I. Singer sang Mỹ định cư. Tại đây, ông cộng tác với báo Jewish Daily Forward và tiếp tục viết văn. I. Singer bắt đầu nổi tiếng khi tiểu thuyết Gia đình Mushkat (1945-1948) được dịch sang tiếng Anh (1950). Còn sau khi tờ tạp chí Partisan Review đăng truyện dài Gimpel dại dột qua bản dịch của S. Bellow thì I. Singer chính thức được thừa nhận.

Tiểu thuyết tình yêu Kẻ nô lệ (1962) kể về đời sống của người Do Thái ở Ba Lan thời trung cổ trở thành sách best-seller của ông.

Năm 1964, I. Singer được bầu làm thành viên danh dự của Viện Hàn lâm Văn học Nghệ thuật Quốc gia Mỹ. 5 năm sau ông nhận giải thưởng Quốc gia nhờ cuốn hồi ký viết cho trẻ em Ngày hạnh phúc: những câu chuyện về cậu bé lớn lên ở Warszawa. I. Singer nói ông viết cho trẻ em bởi vì "Con trẻ hãy còn tin vào Thượng đế và gia đình, thiên thần và quỷ sứ, phù thủy và yêu tinh...".

Trong diễn từ nhận giải Nobel, I. Singer coi việc tặng giải cho ông là "sự thừa nhận đối với ngôn ngữ Yiddish – một ngôn ngữ chịu cảnh tha hương, ngôn ngữ không có đất, không có biên cương… một ngôn ngữ mà không có từ để diễn tả những khái niệm như "vũ khí", "quân trang", "huấn luyện cực hình", "chiến thuật nhà binh"… Tiếng Yiddish là một ngôn ngữ khiêm nhường và luôn lo sợ nhưng không đánh mất niềm hy vọng của con người".