Quo Vadis

Ligia thương bà Pomponia Grexyna, người mà nàng yêu thương bằng cả tâm hồn, nàng nhớ thương cả gia đình ông Aulux, song cơn tuyệt vọng của nàng đã qua đi. Thậm chí nàng còn cảm thấy một sự dịu ngọt nào đó trong ý nghĩ rằng chính vì Chân lý của mình mà nàng hy sinh sự giàu sang, tiện nghi để dấn thân vào một cuộc sống lang thang và mới lạ. Trong đó có lẽ có một chút tò mò trẻ thơ muốn được biết cuộc sống ở những vùng xa xôi giữa những người man rợ và dã thú kia sẽ ra sao? Song nhiều hơn vẫn là một lòng tin sâu sắc và chân thành rằng làm như thế nàng đã làm đúng theo những lời răn dạy của Thánh sư và rằng từ phút này trở đi, chính Người sẽ che chở cho nàng như che chở cho một đứa con trung hiếu biết và biết vâng lời. Vậy thì làm sao còn có thể có điều dữ xảy ra với nàng được? Nếu khổ đau có tới chăng nữa thì nàng sẽ chịu đựng được vì sáng danh Người. Cái chết bất thần mà đến ư? Thì người sẽ mang nàng đi và một ngày kia khi bà Pomponia qua đời họ sẽ lại được cùng đoàn tụ mãi mãi, vĩnh hằng. Hồi còn ở nhà ông bà Aulux, hơn một lần nàng từng dày vò trí óc trẻ thơ của mình bởi ý nghĩ rằng nàng - một tín đồ Thiên chúa giáo - lại không thể làm được điều gì đó cho Đấng Bị Đóng Đanh Câu Rút, người mà bác Urxux vừa nhắc đến với sự xúc động nhường kia. Song giờ phút ấy đã tới. Ligia gần như cảm thấy sung sướng và nàng bắt đầu thổ lộ với Akte niềm hạnh phúc của mình, song Akte không tài nào hiểu nổi nàng. Từ bỏ tất cả, bỏ cả nhà cửa, sự no ấm, thành phố, vườn tược, đền đài, những hàng hiên, tất cả những gì đẹp đẽ nhất, từ bỏ đất nước ngập nắng mặt trời và những người thân thích ư? Và tại làm sao kia chứ? Chỉ để trốn tình yêu của một chàng hiệp sĩ trẻ và đẹp ư? Đầu óc Akte không sao hình dung nổi chuyện đó. Đôi khi, nàng cũng cảm thấy điều đó có lý, rằng thậm chí có thể có một niềm hạnh phúc to lớn và bí ẩn nào đó, song nàng không sao hiểu cho thật rõ ràng, thêm nữa lại còn có một bước ngoặt lớn đang chờ đợi Ligia, bước ngoặt ấy có thể sẽ kết thúc rất tồi tệ, thậm chí cô gái rất có thể mất mạng như bỡn. Về bản chất, Akte vốn nhút nhát, nàng sợ hãi nghĩ tới những điều mà buổi chiều tối hôm đó có thể đưa tới. Song nàng không muốn nói cho Ligia biết những nỗi lo âu của mình: Trong khi đó, trời đã sáng, mặt trời đã rọi vào chính sảnh thông thiên, nàng bèn khuyên cô gái đi nghỉ, cần phải nghỉ ngơi sau một đêm mất ngủ. Ligia không phản đối và cả hai bước sang buồng ngủ, buồng ngủ này rộng rãi, bài trí xa hoa, kết quả của những mối quan hệ xưa kia giữa Akte và Hoàng đế. Ở đó, họ ngả lưng xuống bên nhau, song mặc dù mệt mỏi. Akte không sao chợp mắt nổi. Từ lâu, nàng buồn rầu và bất hạnh, song giờ đây nàng lại thêm một nỗi lo lắng mà trước đây nàng không hề biết tới. Cho đến nay nàng chỉ cảm thấy cuộc sống là nặng nề và không có ngày mai, còn giờ đây nàng bỗng cảm thấy nó thật là vô luân.

Đầu óc nàng mỗi lúc một thêm quay cuồng. Cánh cửa mở ra phía ánh sáng lúc thì hé ra. Lúc thì khép lại. Vào lúc nó hé ra, thứ ánh sáng ấy lại khiến nàng lóa mắt, đến nỗi nàng chẳng trông thấy một thứ gì rõ nét cả. Nàng chỉ ước đoán được rằng trong thứ ánh sáng rực rỡ ấy chứa đựng một niềm hạnh phúc vô biên mà bên cạnh nó mọi thứ khác đều nhỏ bé đến thảm hại, đến nỗi giá như - nói thí dụ - Hoàng đế có xa Poppea và trở lại yêu nàng chăng nữa, thì cả điều đó cũng chỉ là một chuyện vô vị mà thôi. Nàng chợt nảy ra ý nghĩ rằng vị Hoàng đế mà nàng hằng yêu dấu và đã vô hình chung coi như vị nửa thần thánh kia cũng chỉ là một thứ gì đó thật cỏn con như mọi kẻ nô lệ, còn cái cung điện với những hàng cột bằng đá cẩm thạch Numidi cũng chẳng hơn gì một đống đá vụn. Song rốt cuộc, những cảm giác mà nàng không sao hiểu nổi ấy khiến nàng mệt mỏi. Nàng rất muốn được ngủ thiếp đi, nhưng không sao ngủ được bởi nỗi lo lắng dày vò.

Cuối cùng, đoán rằng Ligia, kẻ mà trên đầu đang treo lơ lửng kia biết bao mối đe dọa và những điều phấp phỏng thế kia, hẳn cũng không thể ngủ được, nàng bèn quay sang cô gái để trò chuyện về cuộc chạy trốn chiều nay.

Song Ligia đang ngủ ngon lành. Vài tia sáng rực rỡ lọt qua bức rèm kéo không thật kín rọi vào phòng ngủ tối, trong những tia sáng, những hạt bụi vàng bay lượn. Nhờ ánh sáng ấy, Akte thấy được khuôn mặt thanh tú của cô gái trên cánh tay trần, cặp mắt nhắm nghiền và đôi môi hơi hé mở. Cô gái thở đều đặn, như người ta thường thở khi đang có một giấc mơ.

“Nó ngủ, nó vẫn có thể ngủ được! - Akte nghĩ thầm - Nó hãy còn là một đứa trẻ kia mà”.

Song lúc sau nàng chợt nghĩ ra rằng, đứa trẻ ấy thà đi trốn còn hơn trở thành người tình của Vinixius, thà chịu sống nghèo hèn còn hơn chịu nhục, thà cầu bất cầu bơ còn hơn phải sống trong ngôi nhà tuyệt vời ở gần Karyn, hơn quần áo, đồ mỹ trang, hơn tiệc tùng, hơn tiếng đàn sáo.

“Vì sao thế nhỉ?”

Và nàng đưa mắt ngắm Ligia, dường như muốn tìm lời giải đáp trên khuôn mặt xinh đẹp đang say ngủ của cô gái. Nàng nhìn vầng trán trắng trong của cô gái, nhìn vòng cung lông mày thanh tú, nhìn hàng mi đen, nhìn đôi môi hé mở, nhìn khuôn ngực thiếu nữ đang thở đều đều, rồi nàng lại nghĩ:

“Nó mới khác ta biết bao!”

Và nàng chợt ngỡ như Ligia là một sự màu nhiệm một hình ảnh tiên giới, một thứ thiên ưu nào đó, trăm lần xinh đẹp hơn mọi loài hoa trong vườn, hơn hết thảy mọi pho tượng trong nhà Hoàng đế. Song trong trái tim người thiếu nữ Hy Lạp ấy không hề vẩn một chút ghen tị. Cứ nghĩ đến những nguy hiểm đang đe dọa cô gái, lòng nàng lại tràn ngập một tình thương bao la. Thức dậy trong lòng nàng một tình mẫu tử nào đó, đối với nàng, Ligia không những chỉ đẹp tuyệt vời như một giấc mơ tuyệt đẹp, mà còn vô cùng thân thiết nữa và kề môi vào mái tóc màu sẫm của cô gái, nàng bắt đầu hôn lên đó.

Còn Ligia vẫn ngủ ngon lành như ngủ ở chính nhà mình, dưới sự chăm sóc của bà Pomponia Grexyna. Nàng ngủ khá lâu. Mãi quá trưa, nàng mởi mở đôi mắt xanh thẳm của mình và bắt đầu nhìn quanh phòng ngủ với vẻ rất ngạc nhiên.

Rõ ràng nàng kinh ngạc bởi không phải nàng đang ở trong nhà ông bà Aulux.

- Chị đấy ư, chị Akte? - Mãi sau nàng mới hỏi khi nhận ra trong bóng tối nét mặt của người con gái Hy Lạp.

- Chị đây, Ligia.

- Chiều tối rồi ư chị? - Chưa đâu cô bé ạ, nhưng đã quá trưa rồi.

- Bác Urxux vẫn chưa về ư chị?

- Bác Urxux không bảo là sẽ quay về mà nói là chiều tối sẽ cùng với những người Thiên chúa giáo chực sẵn chờ kiệu em.

- Phải rồi!

Sau đó rời phòng ngủ, họ sang buồng tắm, sau khi đã tắm rửa cho Ligia. Akte đưa nàng đi ăn sáng, rồi dẫn ra các khu vườn của hoàng cung, nơi họ không phải lo sợ sẽ gặp bất cứ một nguy hiểm nào, bởi lẽ Hoàng đế cùng tất thảy đám cận thần của y hãy còn đang ngủ. Lần đầu tiên trong đời, Ligia được trông thấy những khu vườn tuyệt đẹp mọc đầy trắc bá, thông, sồi, ô liu và sim thơm. Trong đó nổi bật lên màu trắng của hằng sa số pho tượng, lấp lánh những tấm kính thanh bình của khu vườn ươm rực rỡ nở hoa những khóm hồng được tưới bằng bụi nước của đài nước phun, nơi lối vào các hang động đầy kỳ diệu phủ đầy dây trường xuân hay dây nho, nơi những con thiên nga màu trắng bạc bơi lội trên mặt nước, len lỏi giữa những bức tượng và cây cối là những đàn nai vàng đã được thuần hóa từ các sa mạc Phi châu cùng đủ loài chim chóc muôn màu được đưa về từ mọi vùng đất trên thế giới mà người ta từng biết đến.

Các khu vườn vắng ngắt, đây đó chỉ có bọn nô lệ cầm cuốc đang làm việc khe khẽ hát ca, những kẻ khác được người ta cho nghỉ ngơi trong chốc lát đang ngồi cạnh những cây ươm hoặc trong bóng rợp của những cây sồi, trong những đốm sáng lung linh mà mặt trời rọi qua tán lá tạo nên, còn những người khác nữa đang phun nước tưới hoa hồng hay hoa kỷ phù lam. Akte cùng Ligia đi khá lâu, ngắm nghía đủ mọi thứ kỳ quan ngoạn mục của khu vườn và mặc dù đầu óc Ligia không thanh thản song nàng hãy còn quá trẻ thơ để có thể cưỡng lại sự hấp dẫn, sự tò mò và kinh ngạc. Thậm chí nàng còn nghĩ rằng giá như Hoàng đế là người tốt thì được sống trong cái cung điện như thế kia và trong những khu vườn như thế này hẳn phải là người vô cùng hạnh phúc.

Cuối cùng, hơi thấm mệt, họ cùng ngồi xuống một chiếc ghế dài được che khuất gần như hoàn toàn trong một bụi trắc bá và bắt đầu trò chuyện về điều nặng nề nhất đang đè lên trái tim, đó là cuộc trốn chạy đêm nay của Ligia. So với Ligia, Akte không mấy tin tưởng vào sự thành công của cuộc đi trốn. Thậm chí đôi lúc nàng cho rằng đó chỉ là một ý đồ điên khùng không thể nào thành công được. Mỗi lúc, nàng càng thấy thương hại Ligia. Nàng cho rằng việc thử thách tìm cách thuyết phục Vinixius dẫu sao cũng trăm lần an toàn hơn. Lát sau, nàng bắt đầu hỏi cô gái xem cô quen biết Vinixius đã lâu chưa, liệu cô có nghĩ rằng có thể cầu xin chàng được chăng và liệu chàng có trả cô về với bà Pomponia hay không?

Song Ligia buồn bã lắc mái đầu màu sẫm của nàng.

- Không đâu. Hồi còn ở nhà ông bà Aulux, Vinixius là một người khác hẳn, chàng tốt vô cùng, nhưng kể từ bữa tiệc hôm qua, em đâm ghê sợ chàng. Em thà chạy trốn về với những người Ligi còn hơn.

Akte hỏi tiếp:

- Song lúc ở nhà ông bà Aulux, đối với em chàng đáng yêu chứ?

- Vâng ạ - Ligia đáp và nàng cúi đầu.

- Em đâu phải là nô tỳ như chị trước kia - Akte nói sau một lúc suy nghĩ - Vinixius có thể cưới em được chứ. Em còn là con tin, là công chúa con vua Ligi. Ông bà Aulux lại yêu em như con đẻ và chị tin chắc rằng ông bà sẵn sàng nhận em là con gái. Ligia, Vinixius có thể cưới em được cơ mà?

Song cô gái đáp khẽ, càng buồn hơn:

- Em muốn chạy trốn đến với người Ligi.

- Ligia em, em có muốn ngay bây giờ chị đến chỗ Vinixius đánh thức chàng dậy, nếu chàng còn đang ngủ và nói với chàng điều mà chị đang nói cùng em không? Phải, em thân yêu của chị, chị sẽ đến gặp chàng vào bảo chàng rằng: “Vinixius, đó là một công chúa con vua và là đứa con gái yêu của ngài Aulux quang vinh, nếu như anh yêu nàng hãy trả nàng về cho ông bà Aulux, rồi sau đó xin cưới nàng làm vợ và đón nàng từ nhà họ về nhà anh”.

Còn cô gái trẻ bằng giọng khẽ đến nỗi Akte chỉ thoáng nghe thấy:

- Em muốn về với người Ligia.

Và hai giọt lệ treo trên hàng mi đã hạ xuống của nàng.

Câu chuyện bị gián đoạn bởi tiếng chân đang tiến lại gần và trước khi Akte kịp nhìn xem ai đang đi tới, trước ghế dài đã xuất hiện hoàng hậu Xabina Poppea với một toán nhỏ thị nữ theo hầu. Hai trong đám thị tỳ cầm những chùm lông đà điểu gắn vào cán vàng giương lên trên đầu ả và dùng chúng phe phẩy nhẹ nhàng quạt cho ả, đồng thời che bớt ánh nắng mặt trời mùa thu hãy đang còn gay gắt. Đi trước ả là một thì tỳ người Etiopia đen như mun, với bộ ngực phồng căng như quá đầy sữa, bế trên tay một đứa trẻ bọc trong chiếc khăn màu huyết dụ với những tua rua vàng. Akte và Ligia đứng dậy, ngỡ rằng Poppea chỉ đi ngang qua chiếc ghế, không để ý đến họ, song ả đã dừng chân lại trước mặt họ và nói:

- Akte, những cái lục lạc mà người khâu vào incunculi (búp bê), khâu không chắc, đứa trẻ bứt ra một cái đưa lên miệng, may mà Lilith trông thấy kịp.

- Xin thiên hậu lượng thứ - Akte đáp, hai tay khoanh trước ngực và cúi đầu.

Poppca bắt đầu nhìn sang Ligia.

- Đứa nô tỳ nào thế này - lúc sau ả hỏi.

- Đây không phải là nô tỳ, thưa Auguxta thiên thần, mà là đứa con nuôi của bà Pomponia Grexyna và là con gái của vua Ligi, được người ta nộp cho La Mã làm con tin.

- Nó đến thăm nhà ngươi à?

- Bẩm không, thưa Auguxta. Cô ta vào ở trong hoàng cung cách đây chưa lâu.

- Hôm qua nó có dự tiệc không?

- Bẩm có, thưa Auguxta.

- Theo lệnh ai?

- Bẩm, theo lệnh của Hoàng thượng…

Poppea nhìn Ligia chăm chú hơn nữa, cô gái đứng cúi đầu trước mặt ả, lúc ngước đôi mắt long lanh của mình nhìn lên vì tò mò, lúc lại cụp mi mắt xuống. Bỗng một nếp nhăn xuất hiện giữa đôi lông mày của Auguxta. Ghen tức vì sắc đẹp và quyền binh của mình, ả sống trong một nỗi lo hãi triền miên, rằng một ngày kia sẽ có một nữ địch thủ may mắn nào đó đánh bại ả như chính ả đã từng đánh bại Oktavia. Vì vậy, mỗi một khuôn mặt xinh đẹp trong cung điện đều dấy lên trong lòng ả nỗi nghi ngờ. Bằng con mắt của người đàn bà sành sỏi, ả thâu tóm ngay tức khắc toàn bộ hình hài Ligia, đánh giá từng nét trên mặt nàng và ả chợt lo sợ. “Đây quả là một tiên nữ - ả nhủ thầm - Chính nữ thần sắc đẹp Venux đã sinh ra con bé”. Và trong lòng ả chợt nảy ra một điều mà cho tới nay chưa hề nảy ra trong óc ả khi nhìn một người đẹp nào khác, rằng ả già hơn quá nhiều. Lòng tự ái bị tổn thương trong ả bắt đầu rung lên, nỗi lo lắng và những nỗi e sợ khác nhau bắt đầu lướt qua óc ả nhanh như ánh chớp “Rất có thể Nerô chưa nhìn thấy con bé hoặc chỉ nhìn nó qua viên bích ngọc nên chưa thấy hết được giá trị của nó. Song điều gì sẽ xảy ra nếu như Hoàng đế gặp con bé tuyệt với này vào ban ngày, trong ánh sáng mặt trời?... Thêm nữa, nó lại không phải là nô tỳ. Là công chúa con vua, dù là vua dân man rợ song vẫn cứ là công chúa. Lạy các vị thần linh bất tử. Con bé đẹp ngang ta, nhưng nó lại trẻ hơn. Và nếp nhăn giữa đôi lông mày càng hằn sâu hơn, đôi mắt của ả dưới hàng mi vàng bắt đầu phát ra thứ ánh sáng lạnh buốt.

Song quay sang Ligia, ả vẫn hỏi với giọng bình thản bề ngoài:

Ngươi đã được trò chuyện cùng Hoàng thượng chưa?

- Dạ chưa, thưa Auguxta.

- Tại sao ngươi lại muốn ở đây hơn ở nhà ông bà Aulux?

- Em đâu muốn, tâu lệnh bà. Ngài Petronius xui Hoàng thượng bắt em rời khỏi nhà ông bà Pomponia, ở đây em sống như kiếp nô lệ, ôi lệnh bà!...

- Vậy ra ngươi muốn được quay trở về với ông bà Pomponia ư?

Câu này Poppea hỏi bằng giọng mềm mại và ôn tồn hơn nên trái tim của Ligia chợt trào lên một niềm hy vọng:

- Tâu lệnh bà! - Nàng vừa thốt lên vừa chìa tay về phía Poppea - Hoàng thượng hứa sẽ ban em như một nô tỳ cho chàng Vinixius, song xin lệnh bà bênh vực em và trả em về với bà Pomponia.

- Thế nghĩa là Petronius xui Hoàng thượng tước đoạt nhà người ra khỏi tay ông bà Aulux để ban cho Vinixius?

- Bẩm vâng, thưa lệnh bà. Ngay hôm nay, Vinixius sẽ phái người đến đón em, nhưng lệnh bà nhân hậu, xin lệnh bà hãy rủ lòng thương em.

Nói thế, nàng cúi xuống nắm lấy gấu áo dài của Poppea, nàng chờ câu trả lời của hoàng hậu với cả trái tim đập dồn dập. Còn Poppea nhìn nàng một lát với bộ mắt ánh lên một nét cười nham hiểm rồi nói:

- Vậy thì ta hứa với ngươi rằng ngay trong ngày hôm nay, ngươi sẽ được trở thành tỳ thiếp của Vinixius.

Rồi ả bước đi, tựa như một ảo ảnh xinh đẹp mà tàn bạo. Tai Akte và Ligia chỉ còn nghe thấy tiếng đứa trẻ chẳng hiểu vì lý do gì chợt khóc thét lên.

Mắt Ligia cũng chứa chan lệ, song lúc sau nàng cầm lấy tay Akte và nói:

- Ta quay về thôi chị. Chỉ có thể chờ đợi sự cứu giúp từ phía nó có thể tới mà thôi.

Họ quay về gian chính sảnh thông thiên và cho tới chiều không bước chân ra ngoài. Khi trời đã sẩm tối, bọn nô lệ mang vào phòng những chiếc đèn cầy bốn ngọn với những ngọn lửa bốc to, cả hai trông rất nhợt nhạt. Câu chuyện giữa họ với nhau chốc lại bị gián đoạn. Cả hai cùng lắng nghe xem có ai đang đến không. Ligia cứ nhắc đi nhắc lại rằng mặc dù nàng rất tiếc phải rời xa Akte, nhưng chắc bác Urxux đang nóng lòng đợi nàng ở ngoài kia, trong bóng đêm, nên nàng muốn sao cho mọi chuyện diễn ra ngay trong ngày hôm nay. Vì xúc động, hơi thở của nàng mỗi lúc một gấp gáp và nghe mạnh hơn. Akte vội vã vơ vét tất cả những thứ đồ nữ trang mà nàng có thể vơ được buộc túm vào một góc áo peplum và dặn Ligia đừng vứt món quà ấy giữa đường chạy trốn. Chốc chốc lại bao trùm một sự im lặng nặng nề đầy những huyền âm trong tai. Cả hai ngỡ như nghe thấy tiếng thì thào nào đó sau bức màn, lúc thì lại nghe tiếng khóc xa xa của trẻ em, lúc lại nghe tiếng chó sủa.

Bỗng bức tường che ngăn cách với phòng ngoài chuyển dịch không một tiếng động và như một bóng ma, trong gian chính sảnh thông thiên chợt hiện ra một người cao lớn, da tai tái, với bộ mặt rỗ hoa. Ligia nhận ngay ra Ataxynux, một nô lệ được giải phóng của Vinixius, người vẫn thường lui tới nhà ông bà Aulux.

Akte kêu rú lên, còn Ataxynux cúi gập người xuống chào và nói:

Xin chuyển lời chúc sức khỏa của ngài Marek Vinixius tới nàng Ligia thần thánh, ngài hiện đang chờ nàng đến dự tiệc tai ngôi nhà được trang trí bằng các loài thảo mộc.

Môi cô gái hoàn toàn trắng nhợt ra.

Em đi đây - nàng nói.

Và nàng quàng tay ôm choàng lấy cổ Akte để từ biệt.